Jeholosaurus

    Ten odkryty kilka lat temu na terenie Chin niewielki dinozaur stał się dla naukowców pewną niewiadomą. Powodem tego jest jego unikalne jak na dinozaury uzębienie. Kły jak u mięsożernych i zęby trzonowe jak u roślinożernych rodzą wiele spekulacji.

    Jeholosaurus (Jeholosaurus shangyuanensis) został odkryty w 2000 roku w Lujiatun, niedaleko miasta Beipiao, w prowincji Liaoning , w Chinach. Odkryto tam szczątki dwóch dinozaurów. W tym samym roku zostały nazwane i opisane przez zespół badaczy w składzie: Xu Xing, Wang Xioalin i You Hailu. Przypisano je do rodziny hipsylofodonów (Hypsilophodontidae).

   Jedynym znanym gatunkiem (do tej pory) jest Jeholosaurus shangyuanensis.  Jeholosaurus oznacza "jaszczur z Jehol ". Jehol to nazwa historycznej prowincji położonej w zachodnim Liaoning w północnej prowincji Hebei. Drugi człon - shangyuanensis, odnosi się do obszaru geograficznego Shangyuan, gdzie znajduje się miejsce na obszarze którego dokonano znaleziska. 


 
  Jeholosaurus był małym dwunożnym roślinożercą żyjącym w okresie wczesnej kredy -około 124 mln lat temu, na terenach wschodniej Azji. Ciężko jest ustalić dokładny rozmiar zwierzęcia, ponieważ odnalezione szczątki  należały prawdopodobnie do osobników młodych. Szacuje się, że mógł mierzyć około 71 cm długości, z czego 35 cm to długość ogona, co stanowiło prawie połowę jego ciała. Długość czaszki wynosi 6,3 cm, kończyny przednie mają długość 25,4 cm,  tylne - 33 cm, kość udowa mierzy  9 cm długości a piszczel wynosi 10,7 cm. Mógł ważyć około 10 kg.
 Jeholosaurus miał duże oczy. Podobnie jak wiele innych małych dwunożnych dinozaurów roślinożernych, polegały one na swoim bystrym wzroku, słuchu i zwinności co pozwalało im unikać drapieżników.

  Odkrycie Jeholosaurus budzi pewne zdziwienie wśród naukowców. Mimo że należał do grupy dinozaurów ptasiomiednicznych, z uzębieniem charakterystycznym dla nich, czyli trzonowcami biegnącymi w kierunku tylnej części pyska, to przednie zęby odpowiadały uzębieniu dinozaurów mięsożernych. To doprowadziło do wysnucia hipotezy, że Jeholosaurus był wszystkożerny. Mógł polować na owady, małe kręgowce i bezkręgowce,  lub zjadać padlinę, oraz uzupełniać dietę pokarmem roślinnym.  mniejsze zwierzęta uzupełnienia diety roślin. Inną  możliwością jest ta, że Jeholosaurus wyspecjalizował się w roślinach, które wymagały specjalnego uzębienia, na przykład do jego pozyskiwania i w dalszej części miażdżenia. 
 Inna hipoteza, obecnie w dużej mierze mająca charakter spekulacyjny, mówi, że znaleziony okaz jest samcem a  ostre zęby mają wtórny charakter seksualny i / lub były wykorzystywane do walk godowych pomiędzy samcami. Zęby Jeholosaurus pozostają jednymi z najbardziej charakterystycznych i niezwykłych wśród ptasiomiednicznych dinozaurów.

 
 

Mapuzaur

    Choć szczątki znalezionych osobników wskazywały, iż osiągał wielkość około 12,5 metra i wagę 5 ton, sądzi się, że mógł również osiągać większe rozmiary. Był zatem rozmiarami zbliżony do Tyranozaura Rexa.

     Mapuzaur (Mapusaurus) odkryto w 1997 roku na terenie Argentyny. Jest dużym karnozaurem, a reprezentuje go jeden dotychczas odkryty gatunek - Mapusaurus roseae (Coria & Currie, 2006).
 Gdy odkopano jego szczątki w 1997 roku, trafił na czołówki gazet ze względu na to, że znaleziono skamieniałości kilku osobników obok siebie, co mogło wskazywać na stadny tryb życia tych i spokrewnionych z nimi, innych teropodów. Niestety ta teoria pozostaje nadal w kwestii przypuszczeń. Spekuluje się, że może to być długoterminowe, ewentualnie przypadkowe nagromadzenie wielu szczątków, lub też że mogły polować w grupach , i współpracować ze sobą polując na dużą zwierzynę ( podobnie jak wilki), a tyle osobników w jednym miejscu było powodem wpadnięcia zwierząt w jakąś naturalną pułapkę. 

    Mapusaurus został wydobyty w latach 1997 i 2001, przez argentyńsko-kanadyjski Dinosaur Project, z ekspozycji formacji Huincul w Canadon de Gato. Został opisany i nazwany przez paleontologów Rodolfo Coria i Phil Currie w 2006 roku. Analiza przeprowadzona przez Coria i Currie ostatecznie wykazała, że Mapusaurus jest zakwalifikowany do rodziny z grupy karcharodontozaurów (Carcharodontosauridae). Autorzy zauważyli, że struktura kości udowej sugeruje bliższe pokrewieństwo z gigantozaurem (Giganotosaurus) i zaliczono je wspólnie do podrodziny Gigantosaurinae.

    Nazwa Mapusaurus pochodzi od Mapuche - grupy rdzennych mieszkańców południowo-centralnego Chile i południowo-zachodniej Argentyny, w tym części dzisiejszej Patagonii. Słowo Mapu oznacza "Ziemię" lub "Krainę", a greckie sauros - jaszczura. Gatunek  Mapusaurus roseae nazwany jest również - różowym, od koloru skał, w których odnaleziono skamieniałości oraz Rose Letwin - głównego sponsora wykopalisk.

Mapuzaura odnaleziono w formacji skalnej Huincul, utworzonej mniej więcej 97-94 miliona lat temu.( w późnej kredzie) 

 Szacuje się, że mógł mierzyć 12,5 metra i ważyć 5 ton, choć mógł również osiągać większe rozmiary. Był zatem wielkością zbliżony do Tyranozaura Rexa.