Majungasaurus - Król Madagaskaru

  Był największym drapieżnikiem swoich czasów, i jedynym teropodem na odizolowanej wyspie Madagaskar. Duży i silny łowca, padlinożerca , i niejednokrotnie kanibal  - Majungasaurus.

Mażungazaur (Majungasaurus - jaszczur z Mahajangi) to rodzaj teropoda z rodziny abelizaurów (Abelisauridae) żyjącego na terenach obecnego Madagaskaru ok. 70–65 milionów lat temu, w późnej kredzie.  Podobnie jak inne abelizaury Majungasaurus był dwunożnym drapieżnikiem z krótkim pyskiem. Jego przednie kończyny nie są w pełni znane, najprawdopodobniej podobnie jak u innych abelizaurów były krótkie i słabe w przeciwieństwie długich (ogólnie, nie proporcjonalnie) i mocnych kończyn tylnych.

Od innych przedstawicieli abelizaurów odróżnia go szersza czaszka o chropowatej fakturze, mocne, zgrubiałe kości na szczycie czaszki i zaokrąglony róg na czaszce z powodu którego pierwsze znalezione szczątki jego czaszki uznano za należące do pachycefalozaura.  Była w stosunku do swojej wysokości krótka. Czaszki dużych przedstawicieli rodzaju Majungasaurus mierzyły ok. 60–70 cm długości. Wysoka kość przysieczna (leżąca z przodu pyska kość szczęki) sprawiała, że czubek czaszki mażungazura był bardzo tępy, podobnie jak u innych abelizaurów, jednakże była ona szersza od czaszek innych przedstawicieli tego kladu. Wszystkie abelizaury w tym mażungazaur miała szorstką, fakturę górnych części czaszki występującą do kości nosowych. Majungasaurus miał niezwykle grube i zrośnięte ze sobą kości nosowe wyposażone w niski grzebień biegnący wzdłuż ich. Ów teropod posiadał charakterystyczną dla siebie kopułę ze zlanych ze sobą kości czołowych. Podczas życia zwierzęcia była ona pokryta osłoną, być może z keratyny.

Tomografia komputerowa (CT) pokazała, że zarówno kości nosowe jak i wystający z kości czołowych rożek miały puste zagłębienia, redukujące ich wagę. Miał on również więcej zębów w obu szczękach niż inne abelizaury - w górnej jak i kości zębowej żuchwy miał ich o 17 więcej. Zęby o budowie typowej dla wszystkich abelizaurów miały krótkie korony.

  Mażungazaur był dwunożnym dinozaurem posiadającym długi ogon równoważący głowę i tułów. Jego środek ciężkości znajdował się nad biodrami. Mimo że kręgi karkowe (szyjne) miały liczne zagłębienia redukujące ich wagę, wielkie otwory służące do przyczepu mięśni i żebra szyjne dawały czaszce znaczną siłę. Skostnienie ścięgien przymocowanych do żeber szyjnych, dawały im rozwidlony wygląd występujący również u karnotaura. Wszystkie te cechy zapewniały mażungazaurowi bardzo mocną, silnie umięśnioną szyję. Żebra szyjne mażungazaura posiadała długie wgłębienia, zmniejszające ich wagę.
Kość ramienna jest jedyną opisaną kością kończyny przedniej mażungazaura i  bardzo przypominała te należące do karnotaura i aukazaura, ale była krótsza i zakrzywiona. Może to wskazywać, że ten teropod posiadał krótkie kończyny przednie, zwieńczone czterema palcami. Podobnie jak u innych abelizaurów, kończyny tylne mażungazaura była krępe, a w stosunku do długości ciała krótkie tak jak u wszystkich przedstawiciele Abelisauridae. Kość piszczelowa (górna kość kończyny tylnej) była grubsza od tej należącej do karnotaura i miała czub na kolanie. Kość skokowa i piętowa (kości skoku) były ze sobą zrośnięte, a stopa miała trzy funkcjonalne palce, z których pierwszy był najmniejszy i nie stykał się z podłożem podczas poruszania się.


 Naukowcy na podstawie budowy cyklu kręgów (UA 8678) mażungazaura odkrytych w formacji Maevarano zrekonstruowali system oddechowy mażungazuara. Większość kręgów i żeber tego teropoda posiada puste wgłębienia (otwory pneumatyzujące) mogące być za życia zwierzęcia wypełnione workami powietrznymi. Świadczy to o tym, że oddychał podobnie jak ptaki. U nich kręgi szyjne i żebra mają wgłębienia wypełnione przednimi workami powietrznymi, prowadzącymi do płuc, tymczasem tylne kręgi grzbietowe i krzyżowe mają wgłebienia na tylne worki powietrzne, również prowadzące do płuc. Podobne cechy świadczące o obecności ptasiego układu oddechowego odkryto u mażungazaura.

Dzięki temu skomplikowanemu i bardzo dobrze sprawdzającemu się układowi oddechowemu powietrze przepływa przez płuca tylko w jedną stronę, a wydychane powietrze nie zawiera tlenu. Stwierdzenie obecności worków powietrznych u mażungazuara nie tylko pomaga lepiej poznać jego biologię, ale również pochodzenie dinozaurów. Rozdzielenie się linii rozwojowych tetanurów (w tym ptaków) i ceratozaurów nastąpiło bardzo wcześnie, co świadczy o wykształceniu się tego ptasiego układu oddechowego przed rozdzieleniem się linii rozwojowych tych teropodów. Mażungazaur nie jest jedynym nie-ptasim dinozaurem u którego stwierdzono obecność worków powietrznych. Dowody na ich obecność znalezione także u zauropoda superzaura, allozauroida aerosteona, kompsognata miriszji i innych. U zauropodów obecność worków powietrznych była konieczna, gdyż inny układ oddechowy nie poradził by sobie z dostarczeniem tlenu ich olbrzymiemu ciału. Obecność u dinozaurów ptasiego układu oddechowego stanowi dodatkowy dowód na to, że są one przodkami ptaków.
 

 Najprawdopodobniej jest on bliżej spokrewniony z abelizaurami z Indii niż z Ameryki Południowej czy Afryki. Mażungazaur był czołowym drapieżnikiem w ekosystemie późnokredowego Madagaskaru i mógł polować na takie zauropody jak Rapetosaur. Znaleziono także dowody kanibalizmu .
Mażungazaur był średniej wielkości teropodem, osiągającym przeciętnie 6-7 metrów długości łącznie z ogonem. Znaleziono także fragmentaryczne szczątki, które wskazują, że niektóre dorosłe mażungazaury mogły osiągać ponad 8 m długości. Badacze szacują, że średniej wielkości mażungazaur ważył mniej więcej 1,1 t, a najwięksi przekraczający osiem metrów przedstawiciele tego rodzaju jeszcze więcej. Szacuje się, że ośmiometrowe mażungazaury mogły ważyć mniej więcej tyle co tych samych rozmiarów karnotaur czyli ok. 1,5 t.

 Gatunki:
 Majungasaurus crenatissimus (Charles Depéret, 1896)